Diverse aspecten van de oud-Egyptische kunst

Weinig dingen zullen zo tot de verbeelding spreken als alles wat te maken heeft met de kunstuitingen van het oude Egypte: mysterieuze gangen in donkere piramiden; plechtig-statische beelden; de allesoverheersende doodsgedachte en wat niet meer. In deze special komen diverse kunstvormen ter sprake, in eenvoudig taalgebruik. Ik hoop dat scholieren en ook studenten hier onderwerpen kunnen vinden voor het maken van een werkstuk of het zien als een aanzet tot diepgaander bestudering van het gebodene.

De opzet van deze special

De special is opgebouwd uit veertien afzonderlijke artikelen, die telkens een ander facet van de Egyptische kunst voor het voetlicht brengen. De twee voorlaatste artikelen gaan over de verhouding tot kunstvormen van andere volkeren en andere tijden en het laatste artikel verschaft een summier overzicht van musea met oud-Egyptische kunst in ons land en in de ons omringende landen.

De opbouw

Algemene inleiding en oergeschiedenis

• Algemene inleiding: versieringen, magie, voortbestaan van de ziel
• Oergeschiedenis: ontstaan van de dynastieën, opgravingen, overal hetzelfde, de eerste Negada-cultuur, de tweede Negada-cultuur.

Overzicht van de dynastieën

• Het historische tijdperk
• Het Oude Rijk en het Eerste Tussenrijk
• Het Middenrijk en het Tweede Tussenrijk
• Het Nieuwe Rijk en het Derde Tussenrijk
• De Latere Tijd

Verhouding tussen farao en volk

• Vreemde overheersers
• Farao
• Absoluut heerser
• Verantwoordelijkheid van de Farao
• De dienstbaarheid van het volk
• Beschermer van het recht
• Het dodengericht
• Wat heeft dit alles met de Farao van doen?

Bouw van de piramiden

• De tijd van de piramidenbouw
• Verhalen over de bouw van de piramiden
• De oudste piramiden

De bedoeling van de piramiden

• Waarom piramiden?
• De oerwateren: Noen
• De mummie en het dubbel; het graf als woning
• In en om de piramide

Champollion en de steen van Rosette

• De steen van Rosette
• Jean-Francois Champollion

De mastaba's

• Deur en schijndeur
• Ka en Ba
• De buitenzijde van de mastaba
• In de grafkapel
• In de grafkamer

De rotsgraven

• Plunderingen
• Exterieur en interieur van de rotsgraven
• Vindplaatsen en veranderingen

De tempels

• Architectuur
• De indeling
• Toegankelijkheid

Achnaton, revoltie in kunst en religie

• Achnaton de revolutionair
• De reactie op de religieuze omwenteling
• Zoon van de zonnegod
• De zonnehymne
• Amarna-stijl

Karakteristieke eigenschappen

• De doodsgedachte
• Gebonden aan regels
• Niet slechts wat men ziet; het afbeelden van personen; functie voor het hiernamaals.
• Statisch karakter
• De Grieks-Romeinse tijd

Tegenstelling tot de Griekse kunst

• Verschil in denken
• Techniek
• Hiernámaals en hiernúmaals

Overeenkomst met Middeleeuwse kunst

• Dienende kunst
• Overeenkomst in technische uitvoering

Egyptologische musea buiten Egypte

• Nederland
• België
• Duitsland
• Denemarken
• Oostenrijk
• Groot-Brittannië
• Italië